Prezenty dla pracowników

Święta Bożego Narodzenia to czas obdarowywania. W tym okresie pracownicy niekiedy otrzymują od pracodawców prezenty, podatkowo nazywane „świadczeniami rzeczowymi”. Pamiętać jednak trzeba, że fiskus nie jest pomocnikiem Świętego Mikołaja i grudniowy podarek od pracodawcy może wiązać się z niższym wynagrodzeniem, pomniejszonym o zaliczkę pobraną od prezentu.

W dzisiejszym artykule o tym kiedy należy zapłacić podatek od „świadczeń rzeczowych”, a kiedy i na jakich zasadach będą one zwolnione z podatku.

Zasadą jest, że każde świadczenie dla pracownika jest dla niego przychodem podlegającym opodatkowaniu. Pracodawca musi więc takie świadczenie wycenić i doliczyć pracownikowi do wynagrodzenia za dany miesiąc.

Wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom ustala się według przeciętnych cen stosowanych przez pracodawcę wobec innych odbiorców – jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy. W przypadku innych świadczeń w naturze ich wysokość określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Przykład

Przedsiębiorca prowadzący sklep postanowił podarować pracownikom paczki złożone z towarów sklepowych. Wycenę takiego świadczenia należy dokonać na podstawie cen tych towarów oferowanych klientom.

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

W sytuacji gdy pracownik otrzyma świadczenie rzeczowe a nie ma możliwości ustalenia jego wysokości przypadającej na tego pracownika nie będziemy mieli do czynienia z przychodem.

Przykładem takiego świadczenia może być oddawanie pracownikom przez pracodawcę towarów po upływie daty ich przydatności (np. kosmetyki). Przepis ustawy nakazuje wycenę takich towarów dla pracowników według cen stosowanych wobec innych odbiorców – właściciel nie sprzedałby już przeterminowanego towaru wobec czego jego wartość wynosi 0, w konsekwencji takie świadczenie nie będzie przychodem.

Zwolnienie z podatku

Prezenty dla pracowników mogą być wolne od podatku jeżeli sfinansowane zostały z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 21 ust. 1 pkt 67) wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Rzeczowymi świadczeniami nie są jednak bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

Jeżeli więc pracodawca zgodnie z tym przepisem finansuje pracownikom z zfśs rzeczowy bonus (bez względu na to czy zakupu dokonuje bezpośrednio pracodawca czy też zwraca on pracownikom poniesiony wydatek) to świadczenie takie będzie wolne od podatku (o ile oczywiście nie przekracza kwoty 380 zł).

Bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi

Ustawodawca wyłączył ze zwolnienia zakup przez pracodawcę bonów talonów i innych znaków uprawniających do ich wymiany na towary lub usługi. Wątpliwości wobec tego może budzić możliwość zwolnienia z podatku między innymi biletów (do kina, teatru, na imprezy sportowe i kulturalne), karnetów (np. na basen). Bez wątpienia są to „znaki” uprawniające do wymiany na określone usługi, jednak stwierdzić należy, że bilet czy karnet będzie świadczeniem zwolnionym z podatku. Spełnione muszą być oczywiście dwa warunkami: nie może kosztować więcej niż 380 zł i powinien być sfinansowany z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Wątpliwości dotyczące biletów rozwiało Ministerstwo Finansów w piśmie z 15 marca 2004 r. (PB5/MC-033-14-464/04): „ze zwolnienia – w limitowanej wysokości – korzysta wartość biletu do kina, teatru lub wartość karnetu na basen czy siłownię, jeżeli ich zakup został w całości sfinansowany ze środków zfśs”.

Bilety na imprezy sportowe i kulturalne i inne nie uprawniają posiadacza do wymiany ich na inne towary lub usługi, jeżeli więc zostały sfinansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszu związków zawodowych oraz ich wartość nie przekroczy 380 zł, mieszczą się w definicji rzeczowych świadczeń i są zwolnione z podatku dochodowego.

Świadczenie musi być w całości sfinansowane z zfśs

Zwolnienie nie przysługuje, jeżeli pracodawca opłaci prezent dla pracownika tylko częściowo pieniędzmi z funduszu, a resztę pokryje z bieżących środków. W art. 21 ust. 1 pkt 67 updof mowa jest bowiem o świadczeniach sfinansowanych „w całości” ze środków funduszu.

Przykład

Pracodawca  zafundował pracownikom paczki świąteczne o wartości 500 zł. Część kwoty (300 zł) pochodziła ze środków zfśs, reszta (200 zł) ze środków bieżących pracodawcy. Czy cześć pochodząca ze środków funduszu będzie mogła skorzystać ze zwolnienia w podatku?

Warunkiem zwolnienia od podatku jest opłacenie świadczenia w całości środkami zfśs. W sytuacji gdy część świadczenia pochodzi ze środków bieżących nie ma możliwości zwolnienia od podatku części sfinansowanej środkami funduszu. W efekcie pracownicy zapłacą podatek od całej wartości paczki (500 zł).

Inaczej jednak będzie w sytuacji gdy pracownik dopłaca do świadczenia. Jeżeli więc paczka zostałaby opłacona w ten sposób, że część kwoty (300 zł) pochodziła ze środków funduszu a resztę (200 zł) dopłacił podatnik to nie byłoby przeszkód by część sfinansowana funduszem została zwolniona od podatku.

Fiskus lubi być obdarowywany ale jak widać niekiedy prezent dla pracownika nie będzie się wiązał z jednoczesnym podatkiem.