Wiele polskich firm świadczy usługi w Danii wysyłając do tego kraju swoich pracowników. Pracodawcy delegujący pracowników do innego państwa muszą pamiętać, że w tej sytuacji zastosowanie będą miały nie tylko polskie przepisy prawa pracy, ubezpieczeń społecznych i podatkowe. Należy też stosować szereg przepisów międzynarodowych; umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, przepisów wspólnotowych (jeżeli pracownik będzie pracował w którymś z państw Unii) dotyczących delegowania pracowników oraz koordynacji ubezpieczeń społecznych. Najprawdopodobniej nie uniknie się również stosowania przepisów wewnętrznych państwa, w którym przebywać będzie pracownik.
W dzisiejszym artykule postaram się pokrótce przedstawić regulacje, o których musi pamiętać polski pracodawca delegujący pracowników do Danii.
Prawo pracy
Firma delegująca pracowników do Danii w ramach świadczenia usług musi zarejestrować się w systemie RUT (www.virk.dk/rut), zarządzanym przez Erhvervsstyrelsen. Rejestracja powinna nastąpić najpóźniej w dniu podjęcia pracy. Przy każdorazowym rozpoczęciu wykonywania nowego zlecenia przedsiębiorstwo ma ponadto obowiązek ponownej rejestracji oraz podania informacji na temat wykonujących je pracowników oraz miejsca świadczenia usług.
Skonstruowana w oparciu o Dyrektywę 96/71 duńska Ustawa o Delegowaniu Pracowników z 25 marca 2011 roku nie wyznacza minimalnych stawek zarobków płaconych przez polskie firmy usługowe swoim delegowanym do Danii pracownikom. W w/w ustawie nie wspomina się także o konieczności przystępowania przez firmy z innych krajów członkowskich UE do układów zbiorowych z tutejszymi związkami zawodowymi.
Dania nie posiada określonego przepisami prawnymi minimalnego wynagrodzenia. Stawki płacowe są ustalane w układach zbiorowych, negocjowanych przez związki zawodowe z organizacjami pracodawców.
Duński podatek od wynajmu zagranicznej siły roboczej
W dniu 19 września 2012 r. weszła w życie nowa duńska ustawa L921 dotycząca podatku od wynajmu zagranicznej siły roboczej (tekst ustawy w języku duńskim dostępny jest na stronie www.retsinformation.dk).
Ustawa ta ma zastosowanie w przypadku wynajmu siły roboczej. Duński przedsiębiorca, na rzecz którego świadczona jest praca może być (na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ustawy L921) uznany przez duńskie organy podatkowe za tzw. „faktycznego pracodawcę”.
Określenie „faktyczny pracodawca” oznacza przedsiębiorcę, który w rzeczywistości korzysta z pracy pracownika, ponosząc odpowiedzialność i ryzyko za wyniki jego pracy (w przeciwieństwie do formalnego pracodawcy, tj. tego, z którym pracownika łączy stosunek pracy).
W przypadku, kiedy pracownik, który zawarł umowę o pracę z jednym przedsiębiorcą (formalnym pracodawcą), wykonuje pracę na rzecz innego przedsiębiorcy za granicą (faktycznego pracodawcy) mamy do czynienia ze zjawiskiem tzw. „międzynarodowego wynajmu siły roboczej”.
Duńskie organy podatkowe (SKAT) opublikowały poradnik, który przedstawia zasady stosowania nowego podatku od wynajmu zagranicznej siły roboczej (poradnik pt. „International Hiring-out of Labour” dostępny jest w języku angielskim na stronie internetowej www.skat.dk).
Zgodnie z informacjami przedstawionymi w poradniku, określenie „międzynarodowy wynajem siły roboczej” stosowane jest wobec pracowników zatrudnionych przez zagranicznych przedsiębiorców, którzy są wysyłani do pracy na rzecz duńskich przedsiębiorców i którzy wykonują pracę stanowiącą integralną część duńskiego przedsiębiorcy. W międzynarodowym wynajmie siły roboczej występują zatem trzy strony:
- duński przedsiębiorca, na rzecz którego wykonywana jest praca przez polskiego pracownika (faktyczny pracodawca);
- pracodawca z Polski lub innego niż Dania państwa (formalny pracodawca), który wysyła pracowników do pracy na terytorium Danii;
- pracownik, będący polskim rezydentem podatkowym.
Praca stanowiąca integralną część duńskiego przedsiębiorcy dotyczy zarówno pracy będącej częścią podstawowej działalności przedsiębiorcy, jak również może być rutynową usługą uzupełniającą taką działalność (np. usługi rachunkowe, sprzątanie).
Wprowadzone ustawą L921 nowe zasady opodatkowania mają zastosowanie do umów zawartych po dniu 19 września 2012 r. Natomiast w stosunku do umów zawartych przed tym dniem należy stosować dotychczasowe zasady opodatkowania, do czasu wygaśnięcia umów, lecz nie dłużej niż do dnia 1 października 2013 r.
Ustawa L921 wprowadza szczególną formę opodatkowania wynagrodzeń zagranicznych pracowników podatkiem w wysokości 35,6%. Podatek ten składa się z dwóch części:
- podatku na rynek pracy (w wysokości 8%, obliczanej od dochodu brutto) oraz
- podatku od wynajmu siły roboczej (w wysokości 30%, obliczanego po odliczeniu podatku na rynek pracy).
Za pobór nowego podatku odpowiedzialny jest duński przedsiębiorca korzystający z pracy polskich pracowników. Podstawą obliczenia podatku jest wynagrodzenie brutto polskiego pracownika, przedstawione przez polską spółkę zatrudniającą tego pracownika.
Obowiązek duńskiego przedsiębiorcy do potrącenia podatku powstaje w momencie zapłaty faktury za wykonaną usługę na rzecz polskiego kontrahenta. Obowiązek ten istnieje zarówno gdy duńskie przedsiębiorstwo zatrudnia polskich pracowników na podstawie umowy zawartej bezpośrednio z polskim pracodawcą jak również w sytuacji, gdy zatrudnienie i wypłata wynagrodzenia ma miejsce za pośrednictwem innego pracodawcy lub agencji pracy tymczasowej.
Duński przedsiębiorca dokonujący potrącenia podatku od wynajmu siły roboczej sporządza co miesiąc listę pracowników, którzy świadczyli na jego rzecz pracę oraz kwot potrąconego podatku (kwoty wynagrodzenia i potrąconego podatku wyrażone są w walucie duńskiej według kursu wymiany walut z dnia potrącenia podatku). Duński przedsiębiorca obowiązany jest wpłacić kwoty pobranego podatku do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym potrącił podatek i zapłacił za fakturę (duże duńskie przedsiębiorstwa, podlegające zasadom opodatkowania na zasadzie zaliczek na podatek, mają obowiązek zapłaty podatku najpóźniej do ostatniego dnia miesiąca rozliczeniowego).
Przykładowe obliczenie kwoty podatku od wynajmu siły roboczej od wynagrodzenia wynoszącego 20.000 DKK
Wynagrodzenie brutto: 20.000 DKK
Zaliczka na rynek pracy (8% od wynagrodzenia brutto): 1.600 DKK
Podatek od wynajmu siły roboczej 30% 30% x (20.000 – 1.600) 5.520 DKK
Ogółem podatek 35,6% dochodu brutto 7.120 DKK
Zgodnie z poradnikiem duńskich organów podatkowych, polski pracownik, którego wynagrodzenie podlega opodatkowaniu nowym duńskim podatkiem, nie ma obowiązku zarejestrowania się w duńskim rejestrze cywilnym (uzyskania duńskiego numeru CPR) czy też wypełniania duńskiego zeznania podatkowego. Pracownik powinien jednak otrzymać od polskiego pracodawcy rozliczenie podatkowe wystawione przez duński organ podatkowy SKAT, w którym zostanie wykazana wysokość dochodu opodatkowanego w Danii oraz kwota potrąconego w Danii podatku. Dokument ten służy również rozliczeniu się w państwie rezydencji, tj. w Polsce z podatku dochodowego od dochodów osiągniętych w Danii.
Uwaga: Jeśli zachodzą przesłanki „międzynarodowego wynajmu siły roboczej”, zamiast opodatkowania na zasadach określonych w ustawie L921, polski pracownik pracujący w Danii może wybrać inny sposób opodatkowania dochodu z tytułu wynagrodzenia: opodatkowanie na ogólnych zasadach dotyczących ograniczonego obowiązku podatkowego lub opodatkowanie na zasadach przewidzianych dla pracowników transgranicznych. Wybranie jednego z wyżej wymienionych sposobów opodatkowania wyłącza stosowanie przepisów ustawy L921 o podatku od wynajmu zagranicznej siły roboczej. Więcej informacji na temat tych sposobów opodatkowania można uzyskać w poradnikach pt. „About tax – for people resident abroad and working in Denmark” i „At bo i Sverige og arbejde i Danmark” oraz wyjaśnieniach do formularza 04.031 pt. „Suplement to tax return for taxpayers with limited tax liability”, dostępnych na stronie www.skat.dk.
Prawo podatkowe
Obciążenia podatkowe w Dani należą do najwyższych w Europie.
Wynagrodzenie oraz dochody od kapitału osób fizycznych podlegają progresywnemu opodatkowaniu. Dozwolone odpisy od podstawy opodatkowania nie mogą przekraczać 33% wartości należnego podatku od dochodu w danym roku podatkowym. Zgodnie z założeniami reformy podatkowej odliczenia zostaną ograniczone do 25% do 2019 r.
Podatek od dochodów osób fizycznych składa się z dwóch części:
– liniowego podatku municypalnego płaconego na rzecz władz lokalnych, zróżnicowanego w zależności od regionu – jego średnia stawka wynosi ok. 25% (średnia stawka podatku municypalnego to 24,09%, natomiast średnia stawka podatku kościelnego to 0,73%);
– progresywnego podatku płaconego na rzecz skarbu państwa, którego stawka wynosi:
• 3,64% dla dochodów wyższych od kwoty wolnej od podatku (42.900,- DKK, powiększonych o dochody od kapitału;
• dodatkowo 15% dla dochodów wyższych od kwoty 389.900,- DKK, powiększonych o dochody od kapitału.
Ponadto od dochodów osób fizycznych pobierany jest podatek w wysokości 8% na rzecz funduszu zatrudnienia oraz 8% składka na ubezpieczenie zdrowotne.
Dochody osób fizycznych mogą być obciążone podatkami do poziomu 51,5% ustalonego jako maksymalny. Na każdy okres podatkowy ustalana jest kwota wolna od podatku oraz maksymalny pułap obciążeń podatkowych.
Pracownicy zagraniczni nie posiadający stałego miejsca pracy lub nie przebywający w Danii przez okres dłuższy niż 6 miesięcy, są zobowiązani do opodatkowania dochodów uzyskiwanych tylko w Danii. Natomiast pracownicy zagraniczni przebywający w Danii ponad 6 miesięcy podlegają duńskiemu obowiązkowi podatkowemu.
Przy spełnieniu określonych w ustawie warunków pracownicy zagraniczni zatrudnieni czasowo w Danii mogą opodatkować uzyskiwane dochody wg liniowej stawki 25%, jednak wówczas nie mają zastosowania dopuszczalne odpisy od podstawy opodatkowania.
Obowiązująca stawka 8% podatku od dochodu na fundusz zatrudnienia ma zastosowanie wobec wszystkich pracowników zagranicznych w Danii.
W Danii pobierany jest ponadto podatek od dochodów z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Jest on ukształtowany na poziomie 27% od dochodów z dywidend do wysokości 48.300 DKK oraz 42%. Począwszy od dnia 1 stycznia 2010 r. zlikwidowany został trzeci, najwyższy 45% próg podatkowy.
Ubezpieczenia społeczne w Danii
System zabezpieczenia społecznego w Danii obejmuje:
- ubezpieczenie emerytalno-rentowe,
- ubezpieczenie chorobowe i macierzyńskie,
- ubezpieczenie pielęgnacyjne,
- ubezpieczenie na wypadek bezrobocia,
- zasiłki rodzinne oraz
- ubezpieczenie od wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
System zabezpieczenia społecznego w Danii do 1993 r. finansowany był z budżetu państwa. Składki na zabezpieczenie społeczne zostały wprowadzone w 1994 r. dla pracowników i pracujących na własny rachunek, a w 1997 r. dla pracodawców.
Zarówno pracownicy jak i osoby funkcjonujące w Danii na zasadzie samozatrudnienia muszą, oprócz płaconych określonych podatków na rzecz skarbu państwa i gminy, płacić 8 procentową składkę na tzw. fundusz rynku pracy, z którego płacone są zasiłki dla bezrobotnych.
Odprowadzenie tych składek jest obowiązkiem pracodawcy. Zasiłki te płacone są w przypadku bezrobocia w jednakowej wysokości, niezależnie od tego, jak wysoką kwotę stanowi ww. 8% od zarobków.
Dodatkowym, dobrowolnym zabezpieczeniem w przypadku utraty pracy są ubezpieczenia od bezrobocia. Dobrowolne składki na ww. ubezpieczenie wpłaca się do funduszy celowych (A-kasse), które zazwyczaj funkcjonują przy związkach zawodowych. Aby wpłacać składki na taki fundusz nie trzeba być jednak członkiem związku, przy którym on funkcjonuje.
Ubezpieczenia zdrowotne
Podobnie jak ubezpieczenia społeczne, w Danii ubezpieczenia zdrowotne są także finansowane poprzez system podatkowy. Kartę ubezpieczenia zdrowotnego (sygesikringskort) otrzymuje się automatycznie po zarejestrowaniu się w rejestrze ludności, wraz z numerem identyfikacji podatkowej CPR. Kartę należy okazywać podczas wszystkich wizyt u lekarza i w przypadku innych wizyt związanych z szeroko pojętą ochroną zdrowia.
W Danii można wybrać jedną z dwóch kategorii ubezpieczeń w zakresie ochrony zdrowia. Kategoria pierwsza, w której wszystkie świadczenia są bezpłatne a wizyta u specjalisty jest możliwa jedynie po otrzymaniu skierowania od wybranego przez siebie wcześniej lekarza rodzinnego oraz druga, gdzie świadczenia lekarskie są częściowo płatne, natomiast istnieje wolny dostęp do lekarzy specjalistów. Decyzję co do zmiany kategorii podejmować można raz w roku.
Ubezpieczenia zdrowotne pokrywają część wydatków na leki, zabiegi dentystyczne czy fizykoterapię (w przypadku otrzymania skierowania od lekarza rodzinnego). Pobyt w szpitalu jest bezpłatny dla osób należących do obu w/w kategorii. Istnieje także wolny wybór szpitala, jednak jedynie w określonym rejonie.
Karta ubezpieczenia zdrowotnego jest ważna także w niektórych krajach za granicą, jeśli pobyt nie przekracza 4 tygodni. Na stronie internetowej: www.sygeforsikring.dk można dokonać takich czynności jak zmiana kategorii, zmiana lekarza rodzinnego, zamówienie nowej karty ubezpieczenia zdrowotnego.
Dodaj komentarz