PIT-11 dla pracujących za granicą

To  już ostatnia chwila na sporządzenie informacji PIT-11 za rok 2015. Najpóźniej w poniedziałek, 29 lutego należy w formie elektronicznej przesłać te informacje do urzędu skarbowego.

Najwięcej problemów sporządzenie PIT-11 sprawia pracodawcom, którzy delegowali swoich pracowników za granicę. Dochody z pracy za granicą najczęściej podlegają opodatkowaniu w państwie, w którym praca była wykonywana. Mają jednak one również wpływ na zobowiązanie podatkowe w Polsce. Problemem dla pracodawców okazuje się prawidłowe wykazanie tych dochodów w PIT-11. Sytuacji nie ułatwia też fakt, że w wielu przypadkach informacja ta będzie niewystarczająca by pracownik mógł prawidłowo sporządzić zeznanie roczne.

W formularzach PIT-11 składanych w tym roku należy wskazać czy podatnik w roku podatkowym, którego dotyczy PIT-11 (czyli 2015) był polskim rezydentem czy nierezydentem (czyli czy miał miejsce zamieszkania dla celów podatkowych (utożsamiane przede wszystkim z „ośrodkiem interesów życiowych”) w Polsce czy np. w kraju, w którym pracował). Zasadne więc wydaje się uzyskanie oświadczenia od pracownika w tej kwestii przed sporządzeniem PIT-11.

Stosownie do art. 39 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnicy są zobowiązani do sporządzania rocznych informacji podatkowych dotyczących uzyskanych m.in. przez pracowników dochodów i pobranych zaliczek na podatek dochodowy. Na podstawie otrzymanej informacji osoba fizyczna jest zobowiązana do uwzględnienia przychodów wykazanych w informacji PIT-11 w rocznym rozliczeniu podatkowym.

W informacji PIT-11 płatnik wykazuje wszystkie przychody danego pracownika podlegające w Polsce opodatkowaniu. W odniesieniu do przychodów uzyskanych przez pracowników oddelegowanych do pracy za granicę, należy jednak pamiętać o zwolnieniach określonych w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Praca pracowników za granicą może i najczęściej będzie podlegać opodatkowaniu w kraju, w którym jest wykonywana. W związku z tym płatnicy miewają problemy z prawidłowym wykazaniem tych dochodów w polskich informacjach. Prawidłowe sporządzenie informacji ma na celu z jednej strony uniknięcie wezwań z urzędu skarbowego w celu złożenia wyjaśnień, a z drugiej strony informacja taka ma umożliwić pracownikowi prawidłowe rozliczenie swoich dochodów.

Jeżeli pracownik, który ma miejsce zamieszkania w Polsce, uzyskuje dochody podlegające opodatkowaniu za granicą musi w swoim zeznaniu zastosować jedną z dwóch metod unikania podwójnego opodatkowania.

W zależności od postanowień konkretnej umowy międzynarodowej, będzie to metoda:

1) wyłączenia z progresją, bądź

2) proporcjonalnego odliczenia.

Zastosowanie metody wyłączenia z progresją oznacza, że dochód zagraniczny jest zwolniony z podatku w Polsce. Jednakże dla ustalenia stawki podatku od pozostałego dochodu – osiągniętego w Polsce – stosuje się stawkę podatku właściwą dla całego dochodu, tj. łącznie z dochodem osiągniętym za granicą. W celu ustalenia tej stawki wylicza się stopę procentową. Taki sposób unikania podwójnego opodatkowania przewidują umowy zawarte z większością krajów europejskich, między innymi z: Albanią, Cyprem, Chorwacją, Czechami, Estonią, Francją, Grecją, Litwą, Łotwą, Niemcami, Portugalią, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwecją, Turcją, Wielką Brytanią i Włochami.

W informacji PIT-11 płatnik wykazuje jedynie przychody, które podlegają opodatkowaniu w Polsce. Dochody uzyskane za granicą, do których stosuje się tę metodę są w Polsce wolne od podatku, mają one jednak wpływ na ustalenie stopy procentowej, która będzie zastosowana do pozostałych dochodów. Do wykazania tych dochodów służy kolumna „e” informacji: „dochód zwolniony od podatku”. W kolumnie tej należy wykazać dochody, które są wolne od podatku w Polsce na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, czyli dochody, do których ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją. Kwotę tę podatnik przeniesie do swojego zeznania rocznego w celu wyliczenia stopy procentowej, która będzie zastosowana do opodatkowania jego dochodów. Jeżeli jednak od tych dochodów odprowadzano zaliczkę do polskiego urzędu skarbowego (np. przez pierwsze 183 dni pracy za granicą) wówczas wykazuje się ją w informacji PIT-11, a także odprowadzone do ZUS i NFZ składki społeczne i zdrowotne.

Trochę inaczej wygląda sporządzenie PIT-11 w sytuacji gdy pracownik uzyskiwał dochody w kraju, w umowie z którym obowiązuje metoda proporcjonalnego odliczenia.

Zastosowanie tej metody oznacza, że dochód zagraniczny podlega opodatkowaniu w Polsce, ale od należnego podatku odlicza się podatek zapłacony za granicą. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód osiągnięty za granicą. Metodę tę przewidują umowy zawarte między innymi z: Holandią, Kazachstanem, Rosją. Metodę tę stosuje się również do dochodów osiągniętych w kraju, z którym Polska nie ma podpisanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Ponieważ dochody, do których ma zastosowanie metoda proporcjonalnego odliczenia podlegają opodatkowaniu w Polsce, w poz. 29 informacji PIT-11 należy wykazać przychody uzyskane zarówno w kraju jak i za granicą.

Biorąc jednak pod uwagę fakt, że w metodzie proporcjonalnego odliczenia podatnik ma prawo do odliczenia podatku zapłaconego za granicą, oraz że dochód uzyskany za granicą należy wykazać w załączniku PIT/ZG sam PIT-11 jest niewystarczającą informacją dla podatnika by mógł on prawidłowo sporządzić swoje zeznanie roczne.

W związku z tym zasadne jest sporządzenie dla pracownika dodatkowej informacji.

Jak wyjaśnił w interpretacji indywidualnej z dnia 4 października 2007 r., nr ITPB1/415-42/07/MR Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy: „Dodatkowo, w załączeniu do PIT-11 płatnik winien przekazać pracownikowi zaświadczenie: o wysokości podatku (w przypadku metody zaliczenia), a w przypadku metody wyłączenia z progresją – o wysokości dochodu, tj. o tych informacjach, które są niezbędne pracownikowi do prawidłowego wyliczenia zobowiązania podatkowego z zastosowaniem odpowiedniej metody, a które nie są wykazywane w PIT-11”.

Zaświadczenie, o którym mowa w interpretacji nie jest dokumentem sporządzanym na podstawie jakiegokolwiek przepisu podatkowego, jego sporządzenie uzasadnione jest jednak umożliwieniem pracownikowi prawidłowego rozliczenia rocznego. W zaświadczeniu tym powinny znaleźć się informacje:

• w jakiej części kwota przychodu wykazanego w informacji PIT-11 dotyczy przychodów uzyskanych na terenie Polski a w jakiej na terenie kraju, w umowie z którym obowiązuje metoda proporcjonalnego odliczenia,
• o tym czy przychód uzyskany za granicą, wykazany w PIT-11 pomniejszony został o odliczenie 30% diety i czy pracownik ma prawo do tej ulgi,
• wysokości podatku zapłaconego za granicą,
• okresie pracy za granicą.

Odliczenie zagranicznych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 grudnia 2008 umożliwia odliczenie od dochodu zagranicznych składek obowiązkowego ubezpieczenia społecznego a od podatku zagranicznych składek obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Podatnicy podlegający ubezpieczeniom w innych niż Polska kraju Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii mogą odliczyć składki zapłacone za granicą.

Odliczenie zagranicznych składek obowiązkowego ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego nie dotyczy składek:

• których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Tak więc składki zapłacone od dochodów, do których ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją nie będą mogły pomniejszać dochodu podlegającego opodatkowaniu w Polsce (np. dochodu osiągniętego w Polsce)
• odliczonych w innym państwie od dochodu (przychodu) lub podatku

Zagraniczne składki mogą podlegać odliczeniu w Polsce jeżeli istnieje podstawa prawna (wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów) do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym były opłacane składki.

W informacjach PIT-11 płatnicy mogą wykazywać składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne zapłacone za granicą – podlegające odliczeniu w Polsce.

W poz. 70 wykazuje się w łącznej kwocie składki zapłacone w Polsce oraz za granicą, w poz. 71 składki zapłacone za granicą. Analogicznie w poz. 72-73 wykazuje się składki zdrowotne.