Wybór formy opodatkowania

 Rozpoczynając działalność gospodarczą nie unikniemy niestety podatków. Jedną z pierwszych decyzji przedsiębiorcy jest wybór formy opodatkowania. Jest to bardzo ważna decyzja, która bezpośrednio przekłada się na wysokość naszych podatków. Zmiany formy opodatkowania można dokonać z początkiem roku, tak więc decydując się na konkretną formę opodatkowania będziemy musieli płacić podatek w ten sposób przynajmniej do końca danego roku.

Wybór formy opodatkowania zależy od wielu czynników, najważniejsze z nich to:

• rodzaj działalności,

• wysokość przychodów, kosztów, dochodów,

• dochody osiągane z innych źródeł (praca, najem, itp.)

• prawa do ulg podatkowych,

• liczba prowadzonych ewidencji podatkowych.

Konieczność przeanalizowania tych wszystkich czynników sprawia, że decyzja o wyborze formy opodatkowania nie jest łatwa, warto ją zatem skonsultować z fachowcem.

Niniejszy artykuł uczyni pomoże mam nadzieję dokonać właściwego wyboru.

Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) od dochodu z działalności gospodarczej może być płacony:

•  według skali podatkowej – w zależności od wysokości dochodu jest on objęty stawką 19, 30 lub 40 proc. (są to tzw. zasady ogólne),
•  według 19 proc. jednolitej stawki – bez względu na wysokość dochodu (tzw. podatek liniowy),
•  w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
•  w formie karty podatkowej.

Podatek według skali

Podatek według skali jest podstawową formą opodatkowania, dostępną dla każdego przedsiębiorcy bez względu na rodzaj dzialalności. W tej formie podatek płacony jest od dochodu, czyli różnicy między przychodem (tym co do nas wpływa) a kosztami (wydatkami, które musieliśmy ponieść aby uzyskać przychody). Podatek płacony jest według skali podatkowej określonej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych: 19 %, 30 % i 40% (w zależności od wysokości dochodu).

Przy tej formie opodatkowania przedsiębiorca może korzystać ze wszystkich dostępnych ulg podatkowych (np. ulga prorodzinna, na internet, rehabilitacyjna).

Metodę tę można polecić przedsiębiorcom, którzy osiągają dochody mieszczące się w pierwszym przedziale skali (tj. do 44 490 zł), którzy mają prawo do ulg podatkowych, bądź chcieliby się preferencyjnie rozliczyć wspólnie z małżonkiem lub są osobami samotnie wychowującymi dzieci.

W tej metodzie opodatkowania należy prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, w której ewidencjonuje się zarówno przychody jak i koszty.

Podatek liniowy

Jest dostępny także bez względu na rodzaj i rozmiar działalności. Jedyne ograniczenie dotyczy osób świadczących usługi na rzecz byłych pracodawców. Podstawową zaletą tej formy rozliczenia jest niska 19-proc. stawka stosowana do wszystkich dochodów z działalności gospodarczej – bez względu na ich wielkość. Niestety, przy tej formie opodatkowania brak jest możliwości skorzystania z większości ulg i preferencji podatkowych. Poza tym podatek płacimy od pierwszej zarobionej złotówki.

Ten sposób opodatkowania można polecić osobom uzyskującym wysokie dochody, którzy nie mają prawa do ulg podatkowych (bądź skorzystanie z nich będzie i tak mniej korzystne niż zasady ogólne).

W tej formie opodatkowania również należy prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Tę formę opodatkowania mogą wybrać osoby prowadzące działalność samodzielnie, w spółce cywilnej lub jawnej. Ograniczeniem w stosowaniu tej formy jest wysokość przychodów. Ryczałtu nie mogą opłacać przedsiębiorcy, którzy osiągają przychód w wysokości większej niż 150 tys. euro. Po przekroczeniu tego limitu przedsiębiorca traci prawo do ryczałtu i musi dokonywać rozliczeń na zasadach ogólnych (według skali podatkowej). Dodatkowym ograniczeniem jest to, że wiele rodzajów działalności zostało wyłączonych z opodatkowania ryczałtem (m. in. apteki, lombardy, kantory, niektóre wolne zawody, np. doradcy podatkowi, architekci).

Zaletą ryczałtu jest to, że nie trzeba prowadzić księgi przychodów i rozchodów (ani ksiąg rachunkowych) – jak przy zasadach ogólnych i podatku liniowym. Przedsiębiorca prowadzi uproszczoną ewidencję przychodów. Przy rozliczeniu podatkowym nie uwzględnia się bowiem kosztów działalności. Podatek jest płacony od przychodu, a nie od dochodu, za to na ogół według niższych stawek. Wynoszą one: 20 proc., 17 proc., 8,5 proc., 5,5 proc. i 3 proc. – w zależności od rodzaju działalności.

Nie ma możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem czy na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci, dostępne są natomiast inne ulgi podatkowe.

Karta podatkowa

Z tej formy opodatkowania mogą skorzystać osoby prowadzące drobną działalność handlową, gastronomiczną lub inną usługową, samodzielnie bądź w spółce cywilnej, a także wykonujące niektóre wolne zawody.

Jest to najprostsza forma opodatkowania – nie trzeba liczyć przychodów ani kosztów działalności, a podatek płacimy co miesiąc w stałej wysokości określonej w decyzji urzędu skarbowego, po pomniejszeniu go jedynie o zapłaconą składkę zdrowotną. Nie przysługują inne ulgi i odliczenia ani preferencyjne rozliczenie z małżonkiem czy dla samotnych rodziców.

Zaletą karty jest to, że nie musimy prowadzić żadnych ewidencji dla celów tego podatku. Jednak wysokość podatku określona w decyzji urzędu może czasem okazać się wyższa niż przy opodatkowaniu według innych form opodatkowania.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz karta podatkowa to metody, w których występuje najmniej obowiązków ewidencyjnych, z tego też względu można je polecić osobom, które chcą przede wszystkim, aby ich rozliczenie było jak najprostsze i spodziewają się jednocześnie, że koszty związane z działalnością będą stosunkowo niewielkie. Metody te mają jednak swoje mankamenty.

Podatnik karty musi płacić podatek nawet wtedy, gdy z działalności nie osiągnie żadnych przychodów (chyba że czasowo zaprzestał jej prowadzenia, wówczas jest możliwość niepłacenia podatku za okres przerwy).

Ryczałt ewidencjonowany płaci się co prawda tylko od uzyskanych przychodów, ale może okazać się, że podatek należy płacić również wtedy gdy działalność przynosi straty (bo koszty są wyższe od przychodów). Poza tym przy opodatkowaniu ryczałtem i kartą (a także w podatku liniowym) nie ma możliwości skorzystania ze wspólnego rozliczenia się z małżonkiem, co może okazać się niekorzystne w sytuacji gdy małżonek nie uzyskuje żadnych dochodów.

Bez względu na wybór formy opodatkowania w podatku dochodowym musimy również pamiętać o podatku VAT i obowiązkach związanych z tym podatkiem.