Autorzy Polskiego Ładu deklarują, że na zmianach podatkowych zyska niemal 18 mln Polaków, przede wszystkim ci najmniej zarabiający, emeryci oraz rodziny z dziećmi. Można by pomyśleć, że rządzący zatroszczyli się o rodziców. Niestety, zmiany wchodzące w życie od 2022 r. będą krzywdzące dla samotnych rodziców.
Do końca 2021 r. osoby samotnie wychowujące dzieci mogą rozliczać się w preferencyjny sposób, analogiczny do wspólnego rozliczenia małżonków. Dochody rodzica lub opiekuna prawnego będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje:
1) dzieci małoletnie,
2) dzieci bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3) dzieci do ukończenia 25 roku życia uczące się, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu lub uzyskały przychody powyżej 3089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej.
Samotny rodzic lub opiekun spełniający powyższe warunki może ustalić podatek w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy swoich dochodów.
Preferencja ta od 2022 r. zostaje zlikwidowana.
Nowa ulga podatkowa dla osób wychowujących dzieci
W miejsce likwidacji preferencyjnego rozliczenia osób samotnie wychowujących dzieci ustawodawca wprowadza nową ulgę podatkową – art. 27 ea, zgodnie z którą rodzic może odliczyć od podatku kwotę w wysokości 1500 zł.
Prawo do nowej ulgi przysługuje osobom, które do końca 2021 r. miały prawo do preferencyjnego rozliczenia osób samotnie wychowujących dzieci z zastrzeżeniem, że odliczenie przysługuje jednemu z rodziców albo opiekunów prawnych. W przypadku braku porozumienia między podatnikami odliczenie stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania.
Osoby mające prawo do nowego odliczenia mają również prawo do korzystania ze „standardowej” ulgi prorodzinnej wskazanej w art. 27f ustawy o PIT.
Ulga w postaci pomniejszenia podatku o kwotę 1500 zł będzie miała zastosowanie do dochodów uzyskiwanych od 2022 r.
Nietrudno zauważyć, że likwidacja preferencyjnego rozliczenia osób samotnie wychowujących dzieci i wprowadzenie nowego odliczenia w art. 27ea jest szczególnie niekorzystne dla osób samotnie wychowujących dzieci, które uzyskują wysokie dochody.
Przykład
Paweł jest wdowcem, samotnie wychowującym piętnastoletnią córkę (która nie uzyskuje dochodów).
W 2021 r. uzyskał 150 000 zł dochodu. Gdyby rozliczył się na standardowych zasadach zapłaciłby podatek w wysokości:
- 14 539 zł 76 gr +32% nadwyżki ponad 85 528 zł, czyli: 35 171 zł
Korzysta jednak z rozliczenia przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci i liczy podatek w podwójnej wysokości od połowy swoich dochodów:
- (75 000 zł x 17% – 525,12 (kwota zmniejszająca podatek)) x 2 = 24 450 zł
Dzięki preferencji dla samotnych rodziców pomniejsza swój podatek o 10 721 zł. W rozliczeniu za 2022 r. będzie miał prawo pomniejszyć swój podatek tylko o kwotę 1500 zł.
To może ulga dla samotnych rodziców okaże się korzystna dla rodziców uzyskujących niższe dochody?
Przykład
Gdyby Paweł z poprzedniego przykładu uzyskał w 2021 r. dochód 80 000 zł, to rozliczając się w sposób standardowy zapłaciłby:
- 80 000 zł x 17% – 525,12 = 13 075 zł
Rozliczając się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci i licząc podatek w podwójnej wysokości od połowy swoich dochodów:
- (40 000 x 17% – 525,12) x 2 = 12 550 zł
W 2021 r. uzyskuje więc korzyść w wysokości 525 zł. W 2022 r. dzięki uldze dla samotnych rodziców zyska jednak 1500 zł. Wydawać by się mogło, że likwidacja dotychczasowego sposobu opodatkowania samotnego rodzica okaże się korzystna dla tych mniej zarabiających. Ale w 2022 r. będziemy mieli dużo wyższą kwotę wolną od podatku i wyższy próg podatkowy:
Przykład
Jeśli w 2022 r. Paweł zarobiłby 80 000 zł to przy indywidualnym rozliczeniu zapłaciłby:
80 000 x 17% – 5100 = 8500 zł
Gdyby natomiast w 2022 r. mógł rozliczyć się w obowiązujący do końca 2021 r. sposób przewidziany dla samotnie wychowujących dzieci zapłaciłby:
(40 000 x 17% – 5100) x 2 = 3400
Zyskałby wówczas 5100 zł. Niestety, dzięki rozwiązaniom wprowadzonym przez Polski Ład jego korzyść wyniesie jedynie 1500 zł.
Zwiększenie progu podatkowego i podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 30 tys. pozwoliłoby samotnym rodzicom na uzyskanie realnych korzyści podatkowych. Ustawodawca postanowił jednak zlikwidować te preferencje, w zamian proponując niewielką ulgę podatkową.
Dodaj komentarz